DEMOKRASİMİZ AÇISINDAN UMUT VERİCİ GELİŞME
A.İlter TURAN
SİYASET PENCERESİ
CHP ve MHP’nin partili olmayan ve AKP iktidarı döneminde İslam Konferansı Örgütü genel sekreterliğine yükselmiş bir profesörü aday göstermelerinin yarattığı şaşkınlık henüz yatışmadı. CHP kadroları arasında Sayın Ekmeleddin İhsanoğlu’nun partili profiline uymadığı tartışmaları yaşanıyor. Anlaşıldığı kadarıyla bir kısım ana muhalefet milletvekili acaba kendi adayımızı mı çıkarsak düşüncesini dahi tartışmışlar. Şimdilik sonuç vermeyeceği kesin olan bu yolu seçmedikleri anlaşılıyor.
Sayın İhsanoğlu’nun adaylığının uygunluğunu incelemeden önce nasıl bir seçim karşısındayız sorusunu soralım. Tarihimizde ilk defa Cumhurbaşkanı seçimle belirlenecek. Parlamenter bir sistemimiz var. Bu sistemlerde yürütmenin başı genelde yasama tarafından seçilir. Nitekim bizde de böyle idi. Sayın Gül’ü ne pahasına olursa olsun cumhurbaşkanı seçtirmemeyi öngören bir ordu-yargı-CHP koalisyonunun, sistemi saptırarak istediklerini elde etme gayretleri, iktidarın cumhurbaşkanını halkın seçmesini öngören anayasa değişikliğini gerçekleştirmesini sağladı. Değişiklik iyi düşünülmemiştir; anayasada öngörülen cumhurbaşkanlığı anlayışıyla uyumsuzdur. Örneğin, seçimle göreve gelen fakat yürütme alanında sadece sembolik yetkileri olan bir cumhurbaşkanı nasıl bir kampanya yürütecektir; seçmene vaatlerde bulunursa, gerçekleştirebilir mi bilinmiyor.
Parlamentonun yapması öngörülen görev tepkisel bir anayasa değişikliği ile seçmene devredilmiş bulunuyor. Ancak, değişiklik onu yapanların amaçlamadığı bir duruma yol açtı. Şayet eski hükümler geçerli olsaydı, Başbakanımızın dördüncü turda cumhurbaşkanı seçilmesi zor olmayacaktı. Bütünleştirici, iktidarı denetleyici, temsil ağırlıklı göreve uygunluğu konusunda yaygın tereddütler bulunan; seçilirse de bir başkan gibi davranacağını beyan eden Başbakanımız aday olursa, ağırbaşlılığını, terbiyesini, donanımını muarızlarının dahi teslim ettiği, AKP tabanında da saygı uyandıran, dindar ama modern bir aday ile yarışmak zorunda kalacak. İktidar cephesi şaşkın.
İki muhalefet partimiz çatı adayı üzerinde anlaşarak, ülkemizde alışılmamış bir uzlaşma örneği vermişlerdir. Şüphesiz her iki parti de kendi adayını gösterebilir, seçimi kaybetmeyi peşinen kabullenebilir, kendi düşüncesini kahramanca savunduğunu iddia edebilirdi. Partili olmayan, AKP seçmenine aykırı gelmeyen ve anayasanın öngördüğü role uygun bir kişiyi aday göstermekle karşılıklı özveride bulunmuşlar, hem en istemedikleri sonucu engellemeye hem de parlamenter rejimi korumaya dönük bir adım atmışlardır. Demokrasimiz açısından umut verici bir gelişme ile karşı karşıyayız.
CAPTION: İki muhalefet partimiz çatı adayı üzerinde anlaşarak, ülkemizde alışılmamış bir uzlaşma örneği vermişlerdir. Şüphesiz her iki parti de kendi adayını gösterebilir, seçimi kaybetmeyi peşinen kabullenebilir, kendi düşüncesini kahramanca savunduğunu iddia edebilirdi.