YANLIŞ HESAP BAĞDAT'TAN DÖNMESİN!

YANLIŞ HESAP BAĞDAT'TAN DÖNMESİN!

İlter TURAN                                                                                 

                                  siyaset penceresi

 

Bitirdiğimiz hafta içinde daha yeni düzene koymağa çalıştığımız Türk-Amerikan ilişkilerinde, kökü eskilere giden yeni bir gerilim kaynağı olanca ağırlığıyla kendini hissettirdi. Mesele malum. Birleşik Devletler Irak’a müdahaleyi, Türkiye’den beklediği desteği bulmaksızın yaptı. Müdahaleyi Irak içinden tereddütsüz destekleyen tek unsur Kürtlerdi. Bütün Amerikan gayretlerine rağmen, Irak’ta henüz yerleşiklik kazanmayı vaad eden bir düzen kurulabilmiş değil. Daha sık dile getirilen görüş, Irak’ın dağılacağı ve üç ayrı devletin ortaya çıkacağı. Birleşik Devletler’in Irak’tan hemen çekilemeyeceği, bunun da bir başarısızlık olarak değerlendirileceği aşikar. Araplarla bir türlü düzenli ilişki kuramayan Amerika, Kürtlerle olan ilişkisini sağlam tutmak istiyor. Bunun bir koşulu da, bölgeye Türkiye’nin müdahale etmesini engellemek.

 

         PKK Irak sınırları içindeki Kandil Dağı’nda yuvalanmış, buradaki emniyetli bölgeden Türkiye’ye sızarak operasyonlar düzenliyor, geri dönüyor. Amerikan müdahalesinin sonucunda çöken kamu düzeninin bahşettiği imkanlarla bol miktarda patlayıcı elde etmiş durumda. Kuzey Irak yönetimi, aslında PKK örgütüne sıcak bakmamakla birlikte, alenen karşı çıkamıyor. Amerika’nın nasıl olsa Türkiye’nin müdahalesine olanak vermeyeceğini hesapladığından, Türk taleplerine karşı duyarsız.  Hatta, belki de, “Türkiye’yi uğraştırayım,  benim üzerindeki Türk baskısı hafiflesin” hesabı yapıyordur.

 

         Türkiye, uzun bir aradan sonra son günlerde yeniden yoğun olarak karşılaştığı terör olgusuna karşı çare arıyor. Sürekli olarak, Amerikalı dostlarımızdan Kuzey Irak’la ilgili tedbir almaların istedik. Ellerindeki askeri olanaklar zaten yetmeyen, Kürtlerle ilişkilerini de sarsmayı göze alamayan Amerika, “sabredin, görüşmelerle çözüm arayalım” türünden sözlerle olay çıkmasını önlemeye çalıştı. Bu durum böyle devam edebilirdi ama İsrail’in kendisine yönelik terör saldırıları nedeniyle Filistin ve Güney Lübnan’da sınırsız güç kullanımına yönelmesi, Amerika’nın da bunu tabii karşıladığını ifade etmesi, Türkiye’de, kendisine karşı haksız bir engel oluşturulduğu düşüncesini uyandırdı. Evet, madem ki Lübnan’da üstlenen terör hareketlerini yok etmek için İsrail’in nefsi müdafaa gerekçesiyle sınır ötesi askeri harekat yapması haklı idi, o zaman Türkiye’nin de aynı yola başvurmasından tabii birşey olamazdı.


 

         İsrail’in karşılaştığı durum ile Türkiye’nin karşılaştığı durum arasında farklar olabilir. Ancak, başka ülke topraklarından bir ülkeye saldırı düzenleyen terör örgütlerine karşı sınır ötesi askeri harekat düzenlemenin hukukiliği açısından iki durum arasında bir fark olduğunu sanmıyorum. Dolayısıyla, İsrail ve Türkiye’ye farklı akıllar vermeye çalışan Amerika’nın pek tutarlı bir tutum izlediği söylenemez. Türkiye’ye karşı hukuk açısından çifte standart güdüldüğü aşikar. Buna karşılık, hukuk zemininde bir engel bulunmaması, Türkiye’nin vakit kaybetmeksizin Kuzey Irak’a askeri harekat düzenlemesinin siyasi ya da askeri bakımdan isabetli bir eylem olacağı anlamına gelmiyor. Ayrıntılı, uzun vadeli ve çok boyutlu düşünmek durumundayız.

 

         İlk bilineni tekrarlayalım. PKK terörü salt Kuzey Irak’tan kaynaklanan bir olgu değildir. Zaman zaman eylemlerinin sınırdan bir hayli uzak kesimlerde görülmesi, bir kısım yerel yöneticilerin bu örgütle dayanışma içinde olduklarını şu veya bu şekilde sergilemeleri, PKK cenazeleri sırasında yapılan nümayişler, bir kısım AB ülkelerinden kaynaklanan destekçi ve tahrikçi tavırlar, Kuzey Irak’taki desteği denetim altına almakla tüm olayı bitiremeyebileceğimizi düşündürtmektedir. Hatta, içerdeki durumumuzu güçlendirecek olursak, dış kaynaklı terörün etkisiz kılacağımız iddiasının inandırıcılığı yüksek bulunabilir.

 

         Ülkemiz dış politika eylemlerini düzenlerken, herhalde İsrail’i ağır bir dille suçladıktan sonra, “ben de benzeri yöntemler kullanmak istiyorum, neden karşı çıkıyorsunuz” demek yanılgısına düşmek istemeyecektir. Fakat daha önemli bir sorun var: harekat sırasında Kuzey Iraklı ve Amerikalı askerlerle karşı karşıya gelme, böylece tırmanan bir çatışmaya girmeolasılığı. Şayet müdahale kesin olarak PKK olgusunu bitirecek diyebilseydik, böyle bir müdahalenin doğuracağı diğer her türlü olumsuz sonuca katlanalım diye düşünebilirdik. Ama, müdahale ABD ile çok boyutlu ilişkilerimizde telafisi zor bir yara açacak, Irak’la ilişkileri bozacak, AB ile gelişen ilişkiyi sekteye uğratacaktır. Arap dostlarımızın bizi destekleyeceğini sananlar varsa, yanılıyorlar. Kazancı belirsiz, kaybı fazla bir girişim söz konusu. Askeri harekat konusunda aceleci ve ısrarlı davranmak pek makul bir yol gibi gözükmüyor.

 

Son olarak, nasıl olsa Türkiye birşey yapamaz diye düşündüğünü sandığım Kuzey Irak yönetimine bir hatırlatma yapmak isterim. Kıbrıs da zamanında böyle düşüncelerle hareket etmişti. Türkiye sustu, sustu, sonra sabrı taştı. Hesap Bağdat’tan döndü. Üstelik Rumların dostu çoktu, Kürtlerin o kadar var mı, bilemem. Ben onların yerinde olsam, Türkiye’yi tatmin edecek bazı adımlar atar, komşumun dostluğunu korumaya çalışırdım.

 

Yanlış hesap Bağdat’tan döner. Herkes hesabını doğru yapmaya çalışmalı.

Sitemizde yayınlanan makale, yazı, döküman, dosyalar ve resimler izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
Copyright © 2014 Ruyiad Tüm Hakları Saklıdır.
Sitemap